ملیحه پژمان

 

مهراوه شریفی نیا بازیگری است که شاید خیلی­ها او را با نام پدر و مادر سرشناسش می­شناسند.او از ۸ سالگی، یعنی از سال ۱۳۶۸ بازیگری را با ایفای نقش در دو اثر نمایشی به نام­های امام علی(ع)  و دزد عروسک­ها آغاز کرد. بعدها مهراوه در آثار سینمایی و تلویزیونی بی­شماری ظاهر شد که از میان آن­ها می­توان به« زیر پوست شهر»، «دختری به نام تندر»، «به من نگاه کن» و ... اشاره کرد.

اخیراً این هنرمند نام آشنا را در سریال کیمیا و در قاب تلویزیون دیدیم. با کیمیای این سریال گفتگویی با  حال و هوای سفر کرده­ایم تا از آرزوهایش برای سفر بگوید. همراه ما باشید.

** من عاشق سفر کردن و گشت و گذار هستم؛ عاشق رفتن به مکان­های جدید و دیدن آدم­هایی جدید با آداب و رسوم متفاوت.

** سفر برای من فرصتی برای کسب آرامش و تجدید قواست و از هر فرصتی برای سفر استفاده می­کنم و به مکان‌هایی که تاکنون نرفته­ام، سر می­زنم.

** بیشتر برایم مهم است که نقطه­ای تازه و بکر را ببینم که حالا ممکن است این نقطة بکر  در ایران باشد و یا یک کشور خارجی، امّا در مجموع کسب آرامش برایم اهمیّت دارد.

** سفر پر از خاطرات رنگارنگ است، امّا در یکی از سفرهایم به شمال کشور، یک روز کنار ساحل قدم می­زدم که خانمی اهل همان منطقه من را شناخت و گفت خیلی دوستت دارم؛ بیا منزل من و مهمان من باش. من که به همراه خانواده سفر کرده بودم، وقتی اصرار آن زن مهربان را دیدم، به منزلش رفتم و ناهار مهمانش شدم. باورتان نمی­شود که بگویم کدبانویی بود برای خودش و در یک ساعت چندین مدل غذا آماده کرد و سر سفره گذاشت که هنوز طعم آن غذاها را به یاد دارم.

** آرامش خاصّی را به دست آوردم؛ به خصوص این که تجربة مهربانی و مهمان نوازی آن زن سادة روستایی هم چاشنی سفرم شد. هر وقت شمال می­روم، یاد آن زن مهربان می­افتم و دوست دارم دوباره او را ببینم.

** هر دو. یک وقت­هایی نیاز دارم که تنها سفر کنم و البتّه گاهی هم به فراخور کارم این سفر انفرادی به اجبار شکل می­گیرد، امّا سفر جمعی و بودن با گروه را هم خیلی دوست دارم. اغلب سفرهایی که به خارج از کشور داشته­ام، همراه تور بوده و خیلی خوش گذشته است.

** نمی­دانم. این را باید از همسفرهایم بپرسید، ولی هر وقت جمعی سفر می­کنم، تلاشم این است که به دیگران انرژی مثبت بدهم و آن­ها را خوشحال کنم.

 ** اقامت در هتل را بیشتر می­پسندم؛ چون موافق سختی کشیدن در سفر نیستم و دوست دارم همه چیز مرتّب باشد.

** آرزو دارم شرایطی مهیّا شود و من در 80 روز دور دنیا را بگردم؛ دیدنی­های همة نقاط جهان را ببینم و با آداب و فرهنگ مردم کشورهای دیگر آشنا شوم. آرزوی من مثل آرزوی آقای فاگ در سریال دور دنیا در 80 روز است و می­دانم اگر بخواهم و برای آن تلاش کنم، حتماً محقّق می­شود.

** سفر به انسان آرامش می­دهد؛ از هر شرایطی برای سفر استفاده کنیم. 

منصوره احمدی

 

پرو، کشور باکومباها!، جنگل آمازون، یکی از عجایب هفتگانۀ جدید و زادگاه سیب زمینی است! کشوری که نام آن کمتر در لیست سفر آژانس­های گردشگری کشورمان به چشم می­خورد، ولی در ادامه، مشتریِ سفر به این کشور خواهید شد.

 

پرو، سرزمینی پهناور در جنوب خطّ استوا، با 45 درصد جمعیّت سرخ پوستی و زبان رسمی اسپانیایی است.کشور امپراطوری اینکاها، سرزمینی که از قرن شانزده تا نوزده میلادی مستعمرة اسپانیا بوده و پس از استقلال، حکومت جمهوری را در پیش گرفته است، جمعیّتی حدود سی 27 میلیون نفر دارد و پایتخت آن «لیما»ست. واحد پول پرو «نیوسول« است و همسایه­هایی از جمله برزیل، بولیوی، شیلی، اکوادور، کلمبیا و اقیانوس همیشه اطلس دارد.

 

بهترین زمان برای سفر به پرو بهار تا تابستان است که بارش کمتری دارد، ولی اگر اصرار دارید بین زمستان تا بهار سفر کنید، بارش­های سنگین این سرزمین حالتان را حسابی خواهد گرفت. دمای هوای نوار ساحلی شب­ها از 20 و روزها از 30 بیشتر نمی­شود.

 

هزینة بلیط تهران – لیما حدود 7-8 میلیون تومان و مدّت پرواز تقریباً 18 ساعت است و سفر هوایی شما دو بار توقّف خواهد داشت. فعلاً تنها ایرلاین سرویس دهنده از تهران، خطوط هوایی لوفتهانزاست و اگر قصد سفر با ایرلاین دیگری دارید، باید خودتان را به دوحه یا دبی برسانید و از آن­جا با خطوط هوایی دیگری سفرتان را ادامه دهید وگرنه چارۀ دیگری ندارید مگر اینکه تا سال آینده و راه افتادن خطوط ایرفرنس و بریتیش صبر کنید تا گزینه های بیشتری روی میز سفرتان داشته باشید! در هر صورت یادتان باشد اگر از آسمان برزیل عبور کردید، حتماً برای نیمار دست تکان دهید!

فراموش نکنید یک ایستگاه مانده به پرو، ساعتتان را 8.5 ساعت به عقب ببرید!  وقتی این­جا ساعت یک ظهر است، پرویی­ها در خواب نازِ 4.5 صبح هستند!

 

از آن­جا که پرو در کشورمان سفارت ندارد، چنانچه مسافر یکی از کشورهای امریکای جنوبی هستید (بالاخره نمی‌شود تا امریکای جنوبی رفته باشید، امّا سری به ریودوژانیرو نزده باشید که!) می­توانید سرِ راه از یکی از کشورهای همسایه ویزا تهیّه کنید، وگرنه ناچارید یک سر تا هندوستان رفته و از آن­جا ویزا بگیرید، ولی به هر حال هزینة صدور ویزا 30 دلار است و از این ارزان­تر گیرتان نمی­آید.

لیما، پایتخت پرو و بزرگ­ترین شهر این کشور است؛ شهری ساحلی در کنار اقیانوس آرام. لیما در سال 1535 میلادی توسّط یک فاتح اسپانیایی بنیانگذاری شد  و از آن­جا که مراسم تاجگذاری سه پادشاه را به خود دیده، به  «شهر شاهان» نیز مشهور است. رود «ریاک» از میان این شهر می­گذرد و چون رود پر سر و صدایی است، به آن «رود پر حرف» نیز می­گویند! 

زهره سعادت

 

وقتی به سفر می­روی، ذهنت از مشغله­های روزانه پاک می­شود و فرصتی پیدا می­ کنی برای تمرکز و آرامش؛ برای داشتن لحظه­هایی بدون دغدغه و فشارهای کاری و... . اوقاتی را که در سفر سپری می­کنیم، مملو از شادی و  سرزندگیِ ناشی از دیدن مردمان و جاذبه­هایی که تا به حال ندیده بودیم، هستند. در این اوقاتی که به شادی می­ گذرد، یاد کردن از عزیزان و دوستان و خریدن هدیه و سوغات برایشان هر چند این روزها به خاطر مسائل اقتصادی کمرنگ شده، ولی از بین نرفته است. مگر می­شود به کردستان رفت و بدون سوغات برگشت؟ این مطلب شما را با سوغاتی­های استان کردستان آشنا می­کند.

سفر به کردستان شما را با انواع و اقسام شیرینی­های محلّی مواجه می­کند؛ به طوری که نمی­دانید کدام یک را به دیگری ترجیح دهید. مهم­ترین شیرینی­های کردستان این­ها هستند: کنجد، بادام سوخته، باسلوق، نان برنجی، نان کاک، نان خرمایی، حلوا سوهانی، نان شیرمال و... که از این میان شیرینی کنجد و نان برنجی طرفداران بیشتری دارد. برای دسترسی بیشتر به این شیرینی­های محلّی به خیابان فردوسی شهر سنندج بروید.

اگر می­خواهید از دیار کردستان صنایع دستی به سوغات ببرید، صنایع دستی شهرستان مریوان را به شما پیشنهاد می­ کنیم که شامل محصولات چوبی مانند صفحة شطرنج، گیوه­های محلّی، لباس­های محلّی کردی و شال­های دستباف است.

شهرهای سنندج و بیجار هم قطب قالی­بافی و گلیم­بافی استان هستند. قالی­های این خطّه از نظر تنوّع رنگ و گیاهی بودن، اصالت و کیفیّت شهرت فراوانی دارد؛ تا جایی که در دایره المعارف بریتانیا معنای واژة «سنه» نوعی قالی به همین نام که قالی خاصّ سنندج است، بیان شده­است. قالی بیجار هم  از فرش­های اصیل ایرانی است و به خاطر استحکام و زیبایی­اش مشهور است. ویژگی اصلی قالی بیجار، ساختار متراکم آن­هاست؛ به طوری که نمی­توان آن­ها را تا کرد. برای بافتن این قالی محکم یک پود ضخیم را به همراه یکی دو پود نازک وارد بافت قالی­ می­کنند و این کار به تناوب تکرار می­شود.

سفرتان به استان زیبای کردستان پر از رهاورد و اندوخته.

 

 

 

شین. خسروی

 

کردستان است و کوهستان­هایش و این کوهستان‏ها با درّه‏ها و صخره‏های عظیمشان همیشۀ تاریخ اسرارآمیز بوده‏اند. در طول تاریخ عدّه‏ای سعی کرده­اند از اسرار آن بگویند، امّا خود سرّی دیگر شدند. اشکال عجیبی بر روی صخره‏ای در یکی از روستاهای شمالی شهرستان بیجار استان کردستان حکّاکی شده است. نام جغرافیایی روستایی که این صخره‏کَند در آن واقع شده، «قمچقا»ست، امّا مردم آن را «کَن چَرمی» می‏خوانند. رودخانه­ای خروشان و زلال در درّه‏ای سرسبز با انبوه درختان سر به فلک کشیده جاری است. این رودخانه به رود کن چرمی می‏رسد. درّة یاد شده به «درّه آسیاب» معروف است. چند صد متری که در آن در آب و خشکی پیش بروید، به ویرانه‏های  بنایی سنگی می‏رسید که آن را «آسیاب کهنه» می‏نامند. روبروی آسیاب و در ارتفاع حدود ۷ تا ۸ متری از کف درّه، تخته‌ سنگی هموار وجود دارد که به طور طبیعی صیقل یافته و بر اثر اکسیده شدن در مجاورت هوا، دارای رنگی سیاه و برّاق است. دسترسی به نزدیکی این صخره بدون ابزار کافی بسیار دشوار و گاه ناممکن است. در روزگاران خیلی دور چنین صخره‏هایی مورد استفاده برای ثبت نگاره و نبشته قرار می‏گرفتند؛ صخره‌کَند «کن ‌چرمی» هم از این قاعده مستثنی نیست. تنها استثنا دربارۀ آن، این است که برخلاف دیگر نمونه­های یافت شده از «خطّ هندسی»، این مورد بر روی صخره حکّاکی شده است (البتّه به همراه نمونۀ کفترلی که کمی بعدتر از آن یافت شد).

امّا این خطّ هندسی چیست و مربوط به چه دوره‎ای است؟ کتیبه شامل 10 علامت به صورت اشکال هندسی است که یکی از علامت­ها تکرار شده، امّا این نشانه­ها، نقّاشی صرف نیستند. معلوم است که مقصود نوشتن متنی بوده است. نمونه‏های دیگری از این خط بر روی ابزار و ظروف دوره‏های عیلامی در شوش و چند شهر دیگر یافت شده است. از نام­های دیگری که به این خط داده‏اند می‏توان به خطّ «مخطط» یا «پیش عیلامی» هم اشاره کرد، امّا همین نام خطّ هندسی ملموس‏تر است. قدمت خط با توجّه به میزان تیرگی سطوح تراشیده شده احتمالاً در حدود 4200 تا 4300 سال پیش است که اگر چنین باشد کن چرمی قدیمی­ترین سنگ نوشتة ایران است.

تلاش­هایی برای خواندن این خط صورت گرفته و کارشناسان در حال تدوین الفبای آن هستند. با توجّه به یافته­ ها و جایگاهی که این کتیبه قرار گرفته، یعنی کنار چشمه‏ای زلال، می­توان حدس زد که به مانند نمونه‌های مشابه‏اش، نیایشی به درگاه خدایان و آرزویی برای دوام فرمانروایی باشد. هر چه باشد دلیل خوبی است تا دل به درّۀ سرآسیاب بزنیم و این سند انسانی را در طبیعت نباتی ببینیم.

جمشید فرجوند فردا

 

ئه­یره نیشتمانم، کوردستان، جیه و ماوای کورد و گووران و نزدیک­ترین جیه وه ئاسمانه. ئه­یره چوارریانِ وه­یه­ک گه­یینِ ئایینه­گانه. جی دووان و ده­رگ گه­ل سحراوی، کیه­نیگه­ل وه جووش و کول، چه­مگه­ل وه هاژه و خورِ و جی چیا و تاشگه­ل سه­ر وه ئاسمان ساگ و دارستانگه­ل سه­ر وه یه­ک داگه.

ئه­یره کوردستان، خوانه­خوای ری وره­سمگه­ل ئایینی و نیشتمان عرفانه.

ئه­گه­ر ک زمسانه­گانی قورس و هه­ناسه­بره ئه­مان مه­ردمانی دمیننه پرک پوولا و پیاگه­گانی که­وا و پاتوول مه­ره­ز له وه­ر و سه­روین و شه­گه­ی خه­سره­وی له سه­ر، وه پاوان و په­سه­ک و شال و کلاشه­وه نه سه­رما ناسن و نه شه­که­تی.

وه ئافره­ته­گانی وه جل و به­رگ و که­لاغایی و سوخمه و لایه­قه بریقه­داره­گانیانه­وه، هه­ریه­که­و په­یکه­ره­یگن له ئازایه­ تی و جوانی؛ به­س ئوشید که­سایه­تی مینیاتورگه­لیکن ده­سکارِ خاونِ هه­ستی؛ خودا.

ئه­یره هه­لا هه­ر شوونه­پای ئه­هوورا مه­زدا و چریکه­ی چرینِ ئه­وستا دیایه گوه­چکه­گا، ئه­یره کوردستان، کان گه­ واهری وه­ک هه­ورامان و که­وشه­ن چلچه­مه و سیروان و قزلوه­زانه.

له­یره رو له هه­ر کووره دکه­ید دیمه­نیگه پرشکوو و وینه­یگه بی­ وینه.

شوونگه­ل سه­رسوورِکه­ر سروشتی وه­ک ده­روه­ن دزلی، کانی به­رازان، زریوار مه­ریوان، جیه­گه­ل سحراوی سروشتی و تاریخی وه­ک قلاقه­وره و قه­مجوغه­ی بیجار، که­ره­فتو و دویان­درّه، فه­خره­قای مه­هاباد و...، تا دلد بخوازی ئه­ماره­ تگه­ل تاریخی و جوورواجووری وه­ک ئه­ماره­ت ئاسف سنه، مه­چک خه سراوای بیجار، پردگه­لی وه­ک پرد شیخ، پرد سه­لواتاوا و...، بازارگه­ل ره­نواره­ن و کوچه و کوولانگه­ل پر له جم و جول و لیپای لیپ له ژیان ئه­یره کورستانه، کوردستان.

 

این­جا سرزمین من، کردستان، خاستگاه کرد و گوران و نزدیک­ترین نقطه به آسمان است. این­جا چهارراه تلاقی آیین­هاست. جایگاه درّه­های پرپیچ و خم سحرآمیز، چشمه­های جوشان، رودهای خروشان، سرزمین قلّه­های سر به فلک کشیده و جنگل­های سر به هم آمده. این­جا میزبان مراسم گوناگون آیینی و سرزمین عرفان است.

اگر چه زمستان­هایش سرد و نفس­گیر، امّا مردمانش چون فولاد استوارند و مردانش با جامه­های پشمین در بر و دستارهای خسروی بر سر و با پای­افزار وشال و پوستین­هایشان نه سرما می­شناسند و نه خستگی. زنانش با لباس­های رنگارنگ و زیورآلات درخشان، هر یک پیکره­ای هستند از صلابت و زیبایی و انگار شخصیّت مینیاتورهایی هستند کار دستان خالق هستی.

این­جا هنوز هم جای پای اهورامزدا پیداست و صدای چکامه­ها و سرودهای اهورایی به گوش می­رسد. این­جا کردستان، صدف گوهری چون هورامان و سرزمین چهل چشمه و سیروان و قزل اوزن است.

مناظر شگفت انگیز طبیعی چون دربند دزلی، کانی بَرازان و زریوار مریوان، مکان­های سحرآمیز طبیعی و تاریخی چون قلاقوره و قمچای بیجار، کرفتو دیوان­درّه و فخرقای مهاباد، عمارت­های تاریخی فراوانی چون عمارت عاصف، مسجد خسروآباد بیجار، پل­های تاریخی همچون پل شیخ، پل فرهادآباد و پل صلوات آباد، بازارهای رنگارنگ و برزن­های سرشار از شور زندگی از جمله جاذبه­های کردستان است. 

حسن احمدی فرد

تصویرگر: مهیار چاره جوی

 

پلاس رو پهن می­کنم گوشه خشک حیاط و می­شینم برِ آفتاب. آفتاب گرمه. برفا دارن آب می­شن. از زیر برفای لب دیوار، آبا شرّه کردن روی سیمانای دیوار. از زمین بخار بلند می­شه. یه نسیم خنک می­یاد و تنم مور مور می­شه. مچاله می­شم توی خودم. یه بوی خوب تو هواست؛ مثل بوی دیوارای کاهگلی یا بوی درختای بارون خورده. خوشی می­افته به دلم؛ مثل وقتی که قراره یه مهمون مهربون بیاد خونه­مون و چند روز بمونه، یا وقتی که آقام خوشحاله و شیرینی می­گیره و می­یاره خونه.

خوابم می­گیره. دلم می­خواد سرم رو بذارم زمین و بخوابم. اگه بخوابم لابد ننه می­یاد و یه لحاف می­کشه روم. اون­ وقت من، زیر این آفتاب گرم، یه دلِ سیر می­خوابم و خواب بهار می­بینم؛ خواب درخت خونه که پر از برگای سبز شده و قمریا لا به لای برگاش گم می­شن؛ خواب حوض پر از آب که ماهیا توش بالا و پایین می­رن. چشمام سنگین می­شن و پلکام می­افتن روی هم. آفتاب گرمه، امّا باد سرد می­یاد. می­لرزم. کاش یکی می­اومد و دور تا دورم بخاری می­ذاشت. اون ­وقت باد که می­ اومد، هرم گرما می­خورد تو تنم. هرم گرما خوابم رو بیشتر می­کرد. می­خوابیدم و باز خواب می­دیدم و کیف می­کردم.

یه تیکّه برف می­افته روی زمین. چرتم پاره می­شه. سرم رو می­گیرم بالا. دو تا قمری اومدن و روی شاخة درخت نشستن. برفا از روی شاخه­ای که قمریا نشستن، ریخته پایین. شاخه­ های دیگه هنوز برف دارن. ­حتماً قمریا هم هوس کردن بشینن برِ آفتاب. چند دقیقه دیگه حتماً خوابشون می­گیره و سرشون مثل سر من می­افته پایین. شاید اونام خواب می­بینن بهار شده و دوباره همة درختا سبز شدن؛ یعنی باد سردی که گاهی می­یاد و رد می­شه، تن قمریا رو هم می­لرزونه؟ یعنی هیشکی نیست یه لحاف بیاره و روی قمریا بکشه؟ چشمام سنگین می­شه و سرم می­افته پایین.

یه تیکّه برف می­افته توی یقه­ م و می­ره پایین. استخونم از سرما تیر می­کشه. مثل جن دیده ­ها از خواب می­پرم. یعنی چی شده که برف درخت افتاده توی لباس من؟ دستم رو می­کنم توی لباسم تا تیکه برف رو پیدا کنم. برفه تمام پشتم رو خیس می کنه. سرما می­دوه توی تنم. سرمو می­گیرم بالا. آق داداش وایستاده بالای سرم و یه گولّه برف توی مشتشه. دو تا جعبه کاغذی دستشه و یه پلاستیک. می­خنده که:

-         پاشو بچّه برات کفش و پیرهن نو خریدم.