بوشهرکو ای کن
۱۳۹۶/۰۱/۱۷ تعداد بازدید: ۲۵۹۶۸
بوشهرکو ای کن!
از نوح تا نادر!
بعضیها بوشهر را مخفّف «ابوشهر» به معنی پدر شهر و برخی دیگر آن را برگرفته از «ریشهر» که آن نیز مخفّف «رام اردشیر» است، میدانند. بوشهر به علّت داشتن موقعیّت مناسب برای احداث بندرگاه و پایگاه دریایی مورد توجّه پادشاهان ایلام قرار داشته است. اوج توجّه به بوشهر امروزی در زمان نادر شاه و سال 1148 ه.ق است که نادر آن را تبدیل به یک بندر و اسکلة کشتی سازی با چوب جنگلهای مازندران کرد؛ از این رو عمر کشتیسازی بوشهر به عمر نوح میرسد! با توجّه نادر شاه افشار، بندر بوشهر به درجهای از اهمیّت رسید که با بندر بصره رقابت میکرد. بوشهر دو بار تحت تصرّف قوای انگلیسی بودهاست.
بوشهر امروزی ما با تاریخ 300 سالهاش 36 سال پیش هم در جنگ تحمیلی ایفاگر نقشهای مهم اقتصادی و استراتژیک بود. از اهمیّت بوشهر همین بس که 18 اسفند در تقویم رسمی کشورمان روز بوشهر نامگذاری شده است. بندر بوشهر در سال 1352 به استانی مستقل تبدیل شد؛ استانی با حدود 40 شهرستان و تعداد بسیار زیادی روستا. عکس یک و دو
بوشهر؛ از هلند تا پرتقال!
قبل از ورود آریاییها به بوشهر این خطّه سرزمین نژاد «بومی و مدیترانهای» و اقوام و نژادهای سیاه پوست دراویدی، سامیها، ایلامیها، سومریها، نوردیکها و عربها بود. شاید بتوان قومیت خاص بوشهری کنونی را نتیجة اختلاط اقوام داخلی ایران با قوم های قبلی دانست.
به دلیل بُعد مسافت، ساکنان بوشهر پیش از اینکه با مردم شمال کشور در ارتباط باشند با کشورهای عربستان، بحرین، بصره، سوریه، ایتالیا، لبنان، اسپانیا و حتّی کشورهای آفریقایی تجارت میکردند. به همین دلیل است که زبان مردم بوشهر هرچند فارسی است، امّا گویشهای متنوّعی دارد؛ مثلاً در خلیج فارس و جزایر آن نوعی گویش با رگههای زبانهای بلوچی، ترکمن، کردی و بعضی واژههای انگلیسی، هندی، عربی و حتّی هلندی و پرتقالی را میتوان یافت. جالب است بدانید در کشورمان بعضی از اهالی عسلویه، جزیرة شیف و بنادر کنگان عربی صحبت میکنند. بنابراین اگر قصد سفر به این خطّه را داشته باشید نیاز به زیر نویس پیدا میکنید!
زِزّوکو ای کن!
بوشهریها به گویش شیرین بوشهری سخن میگویند و اگر پای صحبتشان بنشینید بلند شدنتان با خداست! آنها حرف نفی «نه» را اوّل جملة منفی میآوردند؛ مثلا «نه بلدم» به جای «بلد نیستم» یا «نه جای خوبی ین» به جای «جای خوبی نیست»!
بوشهریهای شیرین سخن انگار همیشه یک چیزی گم کردهاند! آنها در آخر اسامی و صفات همیشه یک «کو» اضافی میگویند؛ مثلاً «کتابکو»، «بُزکو»! حال مادری را فرض کنید که ناهار «کوکو» پخته و آن را گم کرده: «کوکو کو»؟! اگر بخواهند در مقام تحبیب یا تحقیر و یا حتّی تصغیر اسم ببرند یک «واو» به جای کو استفاده می کنند و مثلاً «حسین» می شود «حسینو»!
امّا بشنوید از تکیه کلام بوشهریها که «ای» است. شما میتوانید به جای هر فعلی از «ای» استفاده کنید! توجّه کنید به جای «هر فعلی»! به این دو مثال دقّت کنید: «لامپ کو ای کن» یعنی لامپ را روشن کن/ «درکو ای کن» یعنی در را ببند! و امّا شاید شیرینترین واژۀ آنها زِزّو به معنی جوجه تیغی باشد! پس بیایید همه با هم «ززوکو ای کنیم»! عکس 4 و 5
سر تا پای بوشهری!
هوای گرم و شرجی بوشهر مردم را ناچار به استفاده از لباسهای نخی محلّی میکند؛ لباسهایی که میتوان آنها را به نوعی جذّابیت گردشگری محسوب کرد. پوشش زنان، پیراهنهای بلند دور چین با عبایی سفید است. آنها مقنعهای سیاه امّا نازک به سر میکنند و روبندهای نازک به صورت میبندند با شلواری چیت و صندلهایی موسوم به کوش. این سر تا پای زنان خونگرم بوشهری است.