سفری کوتـاه به کشور وایکینگها
سفر به دانمارک
محسن اشتیاقی

میگویند وقتی عصر یخبندان تمام شد و یخهای شمال اروپا آن قدری آب شد که بشود در این منطقه زندگی کرد، یعنی دور و بر 12000 سال قبل از میلاد مسیح، اوّلین نشانههای زندگی انسانی در دانمارک شکل گرفتند، امّا ریشههای زبانی و فرهنگیِ دانمارکیهای امروز به قوم «دان» میرسد که در اواخر عصر آهن، یعنی نزدیک 5 قرن بعد از میلاد، از سوئد به سرزمینهای جنوبیترِ دانمارک مهاجرت کردند. وایکینگها، دریانوردان و جنگجویان ماهری از سوئد، نروژ و دانمارک بودند که از آشوب و بیثباتی سیاسی بقیّة اروپا استفاده میکردند تا قلمروهایشان را بیشتر کنند. از وایکینگها که بگذریم، در جنگ جهانی دوم، دانمارک اعلام بیطرفی کرد، امّا آلمان که حضور متّفقین در نروژ را تهدیدی برای خودش میدانست، در آوریل 1940 به استحکامات دفاعی دانمارک حمله کرد و در بیانیّهای گفت اگر دانمارکیها مقاومت کنند، کپنهاگ را بمباران خواهد کرد. این طور بود که آلمان یکشبه دانمارک را اشغال کرد. پس از پایان جنگ و اشغال، تلاش و کوشش خستگیناپذیر مردم و سیاستهای درست حکومت، امروزه دانمارک را به یکی از مرفّهترین جوامع و پررونقترین اقتصادهای اروپا تبدیل کرده است. بر اساس نتایج نظرسنجیهای سال 2006، دانمارکیها شادترین ملّت دنیا هستند و اقتصاد دانمارک هم از نظر سرانة تولید ناخالص داخلی در رتبة 21 جهان است و از نظر تولید ناخالص داخلی در رتبة دهم.
دانمارک، کشوری با نظام سلطنتی در قارّة اروپا، 43069 کیلومتر مربّع مساحت (تقریباً به اندازة آذربایجان غربی) و حدود 5 میلیون نفر جمعیّت دارد و از حدود 400 جزیرة بزرگ و کوچک تشکیل شده است. بزرگترین شهرهای دانمارک «کپنهاگ» (پایتخت با حدود 1.6 میلیون نفر جمعیّت)، «آرهوس»، «اودنسه» و «آلبورگ» هستند. واحد پول دانمارک، کرون (DKK) و نرخ سواد در این کشور 100 درصد است.

شهرهای بزرگ دانمارک
کپنهاگ .............................................................................................
شهری با بیشترین درآمد سرانه در جهان است، امّا با وجود مدرن بودن، زوایای زیبای تاریخی خود را از دست نداده است. ساختمانهای قدیمی با دکورهای مدرن نشان از تلفیق قدیم و جدید است. قلعههایی که شما را یاد قصّههای خیالی میاندازند، خیابانهای باریکِ سنگفرش، خانههای قدیمیِ چوبی، کانالهای شهری، آسیابهای بادی، لشکرِ دوچرخهها، معماری مدرن و صد البتّه مجسّمة مشهورِ یک پری دریایی کوچک؛ کپنهاگ خانة همة اینهاست؛ شهری که نو و کهنه را با هم میآمیزد و با وجود تاریخ هزار سالهاش هنوز تازه و جوان است. وفور آب، پارکها و باغهای بزرگ و امتدادِ مسیرهای دوچرخهرو در بیشتر خیابانها اوّلین ویژگیهایی هستند که در دانمارک به چشمتان میآیند.

آلبرگ...............................................................................................
یک شهر آرام که در بخش شمالی شبه جزیره یولند قرار دارد؛ مرکز «اوتسن» که توسّط «یورن اوتسون»، آرشیتکت مشهور جهان اهل آلبورگ و طرّاح ساختمان بانک مرکزی ایران در تهران و خانه اپرای سیدنی طرّاحی شده است. یورن اوتسون گفته بود که در طرّاحی خانة اپرای سیدنی از معماری باستانی ایرانی الگو گرفته است.

اودنسه ..............................................................................................
«اودنسه»، پایتخت جزیرة «فون» بین دو جزیرة بزرگ «یولند» و «شیلند» قرار گرفته است. این شهر زادگاه «هنس کریستین اندرسون»، نویسندة معروف داستانهای افسانهای است.

اسکاگن ..........................................................................................
در شمالیترین نقطة دانمارک در شهر توریستی «اسکاگن»، جایی است که دریای شمال و دریای بالتیک به هم می رسند، امّا با هم ادغام نمی شوند. آب یکی از این دریاها شور است و دیگری شیرین. این یکی از معجزات الهی است که در قرآن نیز به آن اشاره شده است (سورة الرّحمن آیات 19-22 ، فرقان آیة 53، فاطر آیه 12). برای رسیدن به این شهر، به همراه دوستم، ناصر مفید (که خیلی هم مفید است) مسیر 523 کیلومتری کپنهاگ- اسکاگن را با ماشین (و طبیعتاً ماشین ناصرخان!) در یک شبانه روز رفتیم و برگشتیم! یعنی حدود 1050 کیلومتر. در مسیر از شهرهای اودنسه، آرهوس و آلبورگ رد شدیم و زیباترین مناظر را دیدیم و از دومین پل معلّق معروف و بزرگ دنیا که بین «کورسور» و «نیبورگ» بود، عبور کردیم. پل بزرگ دانمارک، یعنی «گریت بلت» با 1624متر طول، رتبة دوم پلهای معلّق دنیا را دارد. این پل بین جزایر «زلاند» و «فانن» از سال 1998 ارتباط برقرار کرده است. این پروژه که بزرگترین پروژة عمرانی در تاریخ دانمارک به شمار میرود،
توانسته است زمان یک مسافرت طولانی و دشوار را به 10دقیقه رانندگی کاهش دهد؛ البتّه عوارض عبور خودرو از روی این پل هم چیزی حدود 300 هزار تومان بود که با کمال میل(!) پرداخت کردیم. تماشای منظرة طلوع خورشید از روی این پل آن هم درست در موقعیتی که کشتیهای بزرگ از زیر پل رد میشدند، عالی بود.

آب و هوا ....................................................................................
کپنهاگ آب و هوایی اقیانوسی دارد، امّا ممکن است گاهی با آب و هوایی بیثبات و متغیّر روبهرو شوید. شاید بهترین فصل برای سفر به کپنهاگ تابستان باشد، یعنی از اواخر آوریل تا اواسط سپتامبر که هوا باثبات، آفتابی و نسبتاً گرم است. آب، عنصر اساسیِ کپنهاگ است؛ هرجا بروید، آبراهههای شهر، ساحلهای شنی و سنگی یا بندرگاههای شلوغ را میبینید و کافی است کمی کنار این آبراههها قدم بزنید تا عاشق این شهرِ سرزنده شوید.

کمی بیشتر از کپنهاگ .................................................................
هر محلّة شهر شخصیّت و سرگذشت خودش را دارد. یکی از بهترین ویژگیهای کپنهاگ برای گردشگران این است که بیشترِ دیدنیهایش به مرکز قدیمی شهر، یعنی «رادهوسپلادسن» نزدیک هستند، بنابراین بهتر است کشف کپنهاگ را از همینجا شروع کنید.
یک طرف رادهوسپلادسنِ بزرگ، تالار شهر یا رادهوس را میبینید و در طرف دیگر پایانة اتوبوسهای مدرن شهریِ کپنهاگ را. پارک تفریحی و تاریخیِ «تیوُلی» را هم در جنوب غربی میدان خواهید دید
پارک تیوُلی، ترکیبی شگفتانگیز از بازیها و سرگرمیها، گیاهان، غذاخوریها، کارناوالها و نمایشهای در فضای باز است. اینجا معروفترین جاذبة گردشگری دانمارک است و هرچند روزها هم زیباست، امّا حال و هوای رمانتیک شبهایش نظیر ندارد. میدان رادهوسپلادسن، قلب کپنهاگ است و پیادهراهِ شلوغِ خرید «استراگت» از گوشة شمال شرقی همین میدان شروع میشود. استراگت، طولانیترین پیادهراهِ خریدِ اروپا، درست از مرکز کپنهاگ میگذرد و پر است از مراکز خرید بزرگ، رستورانها و کافههای شلوغ، امّا دلنشین. در شمال استراگت، نزدیک محوّطة قدیمیِ دانشگاه کپنهاگ هم به محلّة لاتین میرسید. توی روزهای آفتابی کپنهاگ، جایی بهتر از میزهای بیرونیِ کافههای کنارِ کانال نیهاون پیدا نمیکنید. این کافهها سالها پاتوق نویسندههایی مثل هانس کریستین اندرسن بودهاند و این روزها «نیهاون»، با خانههای شیروانیدارِ رنگارنگ و کافههای سنّتی، از محبوبترین محلّههای توریستیِ کپنهاگ است. درست پشت این محلّة پر هیاهو هم به محلّة تاریخیِ «فردریکستادن» میرسید که ثروتمندترین منطقة شهر است و خاندان سلطنتی هم در آن زندگی میکنند.
خیلیها توی دنیا با شنیدن اسم کپنهاگ یادِ مجسّمة پری دریایی کوچک میافتند. این مجسّمة کوچک که شاید چنگی هم به دل نزند، از آن چیزهایی است که همة توریستهای کپنهاگ از آن عکس میگیرند. طبیعی است که من هم از این قاعده مستتثنی نبودم.
قصّة مجسّمه این است که در سال 1909، وقتی «بارون کارل یاکوبسن»، بالهای بر اساس داستان پری دریایی کوچکِ هانس کریستین اندرسن را تماشا کرد، چنان دلباختة قصّه شد که «ادوارد اریکسنِ« مجسّمهساز را استخدام کرد تا برای بندر کپنهاگ، مجسّمة پری دریایی را بسازد. پری دریاییِ کوچکِ کپنهاگ از جنگ جهانی دوم جان سالم به در برد، امّا انگار خیلیها (العهده علی الراوی: برخی از همسایگان سوئدی!) زیاد دوستش ندارند و خرابکارها و معترضان سیاسی یکی دو باری سر و دست مجسّمه را بردهاند. برای دیدن پری دریایی، باید در طول کانال نیهاون تا «کاستلتِ» شمالی بروید.
و امّا در مورد حمل و نقل درون شهری؛ فرودگاه بزرگ کپنهاگ، شلوغترین پایانة مسافری اسکاندیناوی است و رفت و آمد بین کپنهاگ و فرودگاهش هم بسیار آسان است. شبکة قطار شهری، پایانة پروازهای ورودیِ فرودگاه را مستقیم به ایستگاه مرکزی کپنهاگ وصل میکند و با تاکسی از فرودگاه تا مرکز شهر حدود 15 دقیقه طول میکشد؛ البتّه به این شرط که ترافیک خیلی سنگین نباشد.
شبکة حمل و نقل عمومی یکپارچة کپنهاگ شامل خطوط مترو، راه آهن و اتوبوس میشود. متروهای کپنهاگ از بخشِ شرقی مرکز شهر حرکت میکنند و تا فرودگاه هم میروند. شبکة قطار شهری 11 خط دارد که در ایستگاه مرکزی تلاقی میکنند و پایانة اصلیِ اتوبوسهای شهری را هم در رادهوسپلادسن، در شمال شرقیِ ایستگاه مرکزی پیدا میکنید.کارت تخفیف کپنهاگ را میتوانید از دفاتر اطّلاعاتِ گردشگری کپنهاگ یا از طریق اینترنت بخرید. با این کارت میتوانید از حدود 60 موزة کپنهاگ و حومهاش رایگان بازدید کنید و سفرهای درونشهری تان هم با اتوبوس، مترو یا قطار، رایگان خواهد بود.
هتلهای کپنهاگ را هم بیشتر در غرب ایستگاه مرکزی، در محلّة «وستربرو» پیدا میکنید و چون خیلیهایشان، مخصوصاً بین ماههای اوت تا اکتبر، زود پر میشوند، بهتر است از قبل برای خودتان اتاقی رزرو کنید. بعضی از کپنهاگیها هم در فصلهای توریستی یکی دو اتاق خانهشان را به گردشگران اجاره میدهند که بهترین راه پیدا کردنشان این است که به دفاتر اطّلاعات گردشگری شهر سری بزنید.

دیدنیهای کپنهاگ .............................................................
در نهایت مجال توضیح و تشریح همة دیدنیهای کپنهاگ نیست، ولی فهرست جاهای دیدنیاش عبارتند از: «رادهوس (تالار شهر)، پارک تیوُلی، نشنالموسِت (موزة ملّی)، خیابان استراگت، کلیسای جامع وُر فرو (کلیسای بانوی ما)، روندِتارن، اسلاتشــالمن، تئاترموسِت (موزة تئاتر)، توییهوسموسِت (موزة زرّادخانة سلطنتی)، دت کانگلیگه بیبلیوتک (کتابخانة سلطنتی)، شارلوتِنبورگ، آمالییِنبورگ اسلات، کریستینزهاون، منطقة کریستیانیا، خانة اپرای کپنهاگ، روزنبورگ اســلات (کاخ روزنبــورگ)، کانالِ نیــهاون و بــالاخره مجسّــمة پری دریاییِ کوچک».