سوغاتِ زیارت و سیاحت
اسم این شهر و دیار با یک خوراکی معروف عجین شده؛ سوهان. بعید است کسی به قم سفر کند و چند جعبه سوهان با خودش نیاورد. سوهان، خوراکی خوشمزهای که برای خیلی از ما حسّ نوستالژیک هم دارد و ما را میبرد به دوران کودکی که بعد از زیارت، دست در دست پدر و مادر راهی بازار قم میشدیم و بوی خوش سوهانِ تازه به مشاممان میرسید.
در ادامه همراه باشید با معرّفی سوغاتیهای شهر و استان قم.
این سوغاتیهای خوشمزه
اوّل از همه میرویم سراغ سوغات ناب قم، سوهان. تازهترین و باکیفیّتترین سوهات را فقط میتوان در قم پیدا کرد. به محض ورود به شهر قم، تعداد زیاد سوهانفروشیها توجّهتان را به خود جلب میکنند. سوهانپزی از دوران قاجار در قم رواج دارد. گفته میشود شخصی به نام ملّا ابراهیم شماعی در روز افتتاح صحن بارگاه حضرت معصومه(س) حلوایی خوشمزه پخته بود و چون این حلوا باعث هضمِ آسان غذا میشد، سوهان نام گرفت. سوهان از جوانة گندم، کره، زعفران و هل تهیّه میشود و در حال حاضر انواع مختلفی دارد که به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم.
سوهانِ گُلِ قم اصلیترین سوهان قم است که با روش سنّتی تهیّه میشود. این سوهان به شکل دایرههای کوچک و بزرگ است.
سوهان لقمهای یکی از سوهانهای پرطرفدار است و تنها تفاوتش با سوهان گل در شکل ظاهری آن(به شکل لقمه) است و وسط آن مغز پسته و گردوست.
یکی از انواع خوشطعم سوهان قم، سوهانِ گزی است و در آن به جای مغز گردو یا پسته، از گز استفاده میشود.
سوهان عسلی هم مشابه پولکی اصفهان است با این تفاوت که کمی از پولکی سفت و سختتر است و در آن مقدار زیادی مغز وجود دارد.
سوهانِ گُلِ قم اصلیترین سوهان قم است که با روش سنّتی تهیّه میشود. این سوهان به شکل دایرههای کوچک و بزرگ است.
سوهان لقمهای یکی از سوهانهای پرطرفدار است و تنها تفاوتش با سوهان گل در شکل ظاهری آن(به شکل لقمه) است و وسط آن مغز پسته و گردوست.
یکی از انواع خوشطعم سوهان قم، سوهانِ گزی است و در آن به جای مغز گردو یا پسته، از گز استفاده میشود.
سوهان عسلی هم مشابه پولکی اصفهان است با این تفاوت که کمی از پولکی سفت و سختتر است و در آن مقدار زیادی مغز وجود دارد.
در سوهان کنجدی هم به جای مغزها از کنجد استفاده میشود و شکل آن سکّهای است و میتوان به جای قند از آن استفاده کرد.
نوع دیگر سوهان قم، سوهان حلوایی است. این سوهان از سوهانهای معمولی بسیار نرمتر است و بچّهها آن را دوست دارند. و امّا دسر سوهان از لحاظ ظاهر شبیه حلوا، امّا مایع است و بسیار خوشمزه.
از دیگر سوغاتیهای خوراکی قم میتوان به انار، انجیر و قنبید اشاره کرد. مطمئن باشید طعم و کیفیّت انار و انجیر قم را از یاد نخواهید برد. قُنَبید هم یک نوع کلم است که در روستاهای اطراف قم کاشته میشود و بیشتر به سیب زمینی شبیه است. مصرف این نوع کلم به دفع نمک کمک میکند و در استان قم به علّت شور بودن آبِ آن، مصرف زیادی دارد.
نقش و نگاری از دل و جان
اهالی قم سابقهای طولانی در قالیبافی دارند. این سابقه برمیگردد به اواخر دهة دوم قرن بیستم میلادی، یعنی 80 سال قبل. این سنّت در حال حاضر هم در بین مردم این منطقه رواج دارد. قالیهای بافت قم طرح و نقش خاصّ خود را دارند. هنرمندان قمی با تغییراتی در نقشههای فرشهای کاشان و اصفهان، سبک خاصّ خود را ایجاد کردهاند؛ سبکی به نام سبک فرش قم. تار و پود ابریشمبافتههای قم در نهایت هنرمندی در هم تنیدهاند و طرحی چشمنواز را به رخ میکشند.
از دیگر هنرهای اهالی قم میتوان به «مروار بافی» اشاره کرد که نوعی حصیربافی است و در آن از ترکهای به نام «مروار» استفاده میشود که بیشتر در شهرهای کرج، ملایر و قم یافت میشود.
****
اطراف حرم حضرت معصومه(س) با تعداد زیادی از مغازهها روبهرو میشوید که یادگاریهای ارزشمندی مانند تسبیح، مهر، انگشتر و سجّاده میفروشند. زیارتتان قبول و سفر خوش.
- کلمات کلیدی:
- سوغاتِ زیارت و سیاحت