ونزوئلا ، بهشت گمشده
منصوره احمدی
مقدّمه
جمهوری ونزوئلا یا «ونیزکوچک»، کشوری شگفت‏ انگیز با زیبایی‏های طبیعی فوق‏العاده در قارّة پهناور آمریکاست؛ خطّة بزرگترین آبشار جهان و دیار مرحوم هوگو چاوز؛ کشوری ثروتمند در شمال آمریکای جنوبی با آب و هوایی چهار فصل. اگر اهل ماجراجویی، کشف ناشناخته‏ها و دیدن «ترین»‏های طبیعت بکر هستید، سفر به این نقطة کره زمین را به هیچ عنوان از دست ندهید!

ونیز کوچک
گفته می‏شود یابندگان ونزوئلا هنگامی که دیدند مردم این سرزمین خانه‏های خود را روی آب ساخته‏اند، نام «ونیز کوچک» را بر آن نهادند؛ البتّه قبل از این «کریستف کلمب»، هنگام کشف این قسمت از آمریکای جنوبی آن را «بهشت زمین» نامیده بود.
ونزوئلا در مناطق جنوبی، گرمسیری و در مناطق شمالی، معتدل و مرطوب است، عین ایران خودمان. بیشتر جمعیّت این کشور در شمال آن (مازندران و گیلانش!) و نزدیک کاراکاس، پایتخت سکونت دارند. از شهرهای عمدة این کشور می‏توان پس از کاراکاس، به والنسیا و ماراکای اشاره کرد.
مردم این کشور نیز همچون خودمان نفت خوارند! و 75 درصد درآمد‏های ارزیشان از فروش نفت به دست می‏آید.
جذّابیت‏های توریستی ونزوئلا تنها به آبشار و سواحل زیبای آن خلاصه نمی‏شود. شما می‏توانید رعد و برق‏های منحصر به فردی را که در هیچ کجای جهان دیده نمی‏شود، اینجا ببینید(البتّه اگر خاکستر نشدید!).

موقعیّت جغرافیایی
غرب ونزوئلا با کوه‏های پر برفِ طولانی‏ترین رشته کوه جهان، یعنی «آند»، جنوب آن با جنگل‏های سرسبز «آمازون» و شمالش با دریای رؤیایی «کارائیب» محدود شده است. ونزوئلا از شرق با گویان، از جنوب با برزیل و از غرب با کلمبیا همسایه است. از آنجا که ونزوئلا قبلاً مستعمرة اسپانیا بوده، زبان رسمی و ملّی این کشور اسپانیایی است. به دلیل مهاجرت نژاد‏های مختلف نیز ترکیب‏های متفاوتی خلق شده؛ مثلاً همزمان در یک منطقه میتوان افرادی سفید با موی بور و چشمانی سیاه یا با پوست تیره، موی بور و چشمان آبی را در کنار هم دید. به علّت سیاست‏های مهاجرتی، هم اکنون در کاراکاس مهاجرانی از کوبا، چین،کشور‏های عربی و نیز ایران زندگی میکنند.

آب و هوا
آب و هوا در ونزوئلا معمولاً بین 17 تا 30 درجه است و لباس گرم به ندرت لازم است. این کشور دو فصل بارانی و غیر بارانی دارد و تنها زمان سرد آن که دما حدود 15 درجه کاهش می‏یابد، اواخر نوامبر تا اواسط فوریه در ساعات شب است. مسألة آزار‏‏دهنده در آب و هوا، رطوبت بالای آن است که سبب می‏شود هر روز قبل از خروج از هتل نیاز به استحمام و عوض‏کردن تک تک لباس‏هایتان داشته باشید، وگرنه هر لحظه ممکن است دیگران از شما فرار کنند!

موقعیّت سیاسی - امنیتی
از 17 مارچ 2014، شرایط سیاسی در ونزوئلا به شدّت ناپایدار شده و در بسیاری از شهرها خشونت‏های اجتماعی دیده می‏شود. به همین دلیل بسیاری از کشورها به شهروندان خود برای سفرهای غیر ضروری به این کشور هشدار داده اند. برخی معتقدند کاراکاس یکی از خطرناک‏ترین شهرهای جهان است و دلیل آن اختلاف شدید طبقاتی و به خصوص فساد اداری پلیس این کشور است. در این شهر می‏توان ساختمانی 60 طبقه و لوکس را در کنار کلبه‏های محقّرانه و فقیر‏نشین مشاهده کرد.

پرواز به کاراکاس
مسافرت به ونزوئلا از طریق خطوط هوایی آلیتالیا، لوفت هانزا، ایر‏فرانس و از زمانی که ونزوئلا نامی آشنا در صدر اخبار دولت نهم جای گرفت(!)، امکانپذیر شد. طبیعی است که پرواز مشترک ایران- ونزوئلا مقرون به صرفه‏تر است. یک بلیط دو طرفه با لوفت هانزا، حدود 7 میلیون آب می‏خورد. قیمت حدودی یک تور 12 روزه به این کشور، حدود 10-12 میلیون تومان است. مجموعاً با احتساب توقّف بین راهی هواپیما در کشور واسط، حدود 16-18 ساعت در راه خواهید بود.

خرید در کاراکاس
واحد پول این کشور «بولیوار» است و به علّت قانون کنترل ارز استفاده از دلار، یورو و سایر ارزهای خارجی در معاملات و خرید و فروش‏ها مجاز نیست. حدّاکثر مبلغی که یک مسافر می‏تواند هنگام ورود به این کشور همراه داشته باشد، 10 هزار دلار است و حمل بیش از این مبلغ دردسر‏های قانونی از جمله بازداشت دارد! وسیلة مطمئن برای سفر‏های داخل شهر، تاکسی و مترو است و استفاده از مینی بوس‏‏ها توصیه نمی‏شود. جالب است بدانید شما با پرداخت یک دلار می‏توانید 70 لیتر بنزین بزنید! از این رو یکی از تفریحات مردم کاراکاس، ماشین سواری و تولید دود و ترافیک و آلودگی صوتی است!
کاراکاس شهر نسبتاً گرانی است و اجارة یک آپارتمان خوب 2 تا 3 خوابه در گران‏ترین نقطة شهر، ماهانه دو تا سه هزار دلار است.

آبشار آنجل
بلندترین آبشار جهان با ارتفاع 979 متر که اوّلین بار در سال 1937 توسّط «جیمز آنجل»، خلبان آمریکایی کشف شد. این آبشار یکی از مهم‏ترین جاذبه‏های گردشگری ونزوئلاست که تصویری از بهشت را در چشم گردشگران خلق می‏کند.
سرچشمة این آبشار، بلندترین نقطة کوه «بویان تپوی» است. صدای تولید شده از ریزش آب آن غیر قابل تصوّر است. رنگین‏کمان هفت رنگ پایین آبشار که از پودر شدن آب‏های سرازیر به دست آمده، تصویری مسحور کننده و حیرت‏انگیز خلق می‏کند که چشم برداشتن از آن بسیار سخت است.
به علّت وجود جنگل‏های انبوه با شیب تند، مسیر این آبشار ماشین‏رو نیست و برای رسیدن به آن باید سختی زیادی تحمّل کرد. تنها راه رسیدن به آن استفادة ترکیبی از راه‏های هوایی، زمینی و دریایی(!) است؛ هلی‏کوپتر، هواپیما، قایق، به اضافةکوهنوردی و پیاده‏روی.
برخلاف آلودگی‏های زیست ‏محیطی در مناطق دیدنی ایران، طبیعت این منطقه با وجود بازدید فراوان گروه‏های گردشگری، همچنان بکر و وحشی است. این آبشار در پارک کانایما در ایالت بولیوار واقع شده؛ البتّه نه اینکه فکر کنید زیر آبشار، تاب و سرسره وجود دارد و گردشگران زیر انداز پهن کردهاند و در حال باد زدن کباب و قلیان کشیدن هستند! بلکه هرکدام از مناطق گردشگری طبیعی این کشور با نام «پارک» نامگذاری شده است.

پارک ملّی موچیما
این پارک در سواحل شمالی واقع شده و با 95 هزار هکتار وسعت، دومین پارک آبی ونزوئلا به شمار می‏رود؛یکی دیگر از دیدنی‏های سواحل شمالی که با داشتن صخره‏های مرجانی، سواحل زیبا، دهکده‏ها و تنوّع حیوانی و گیاهی جذّاب، مقصد گردشگران است. جزایر اطراف پارک، پاتوق دلفین‏ها و نهنگ‏ها و محلّ لندینگ(!) پرندگانی چون پلیکان است. از دیگر جذّابیت‏های این پارک می‏توان به سرزمین موج‏های آبی(!) آن اشاره کرد که تفریحاتی مانند غوّاصی، ماهیگیری، موج‏سواری، کایاک‏سواری و .. را فراهم می‏کند.

دشت بزرگ لاگران سابانا
لاگران سابانا یا دشت بزرگ، معروف به «دنیای گمشده». این منطقة همیشه سبز در بزرگ‏ترین پارک ملّی ونزوئلا، دارای تعداد زیادی رودخانه، آبشار و صخره‏های قدیمی از جنس گرانیت است. به علّت وجود جنگل‏های باران‏زا، آب و هوای آن در تمام سال معتدل است و در نتیجه هرگز پاییز هزار رنگ ندارد. زیبایی این منطقه به حدّی است که آن را وارد فهرست جهانی یونسکو کرده است.

جزیرة مارگاریتا
جزیره‏ای که در ابتدا آدم را یاد کرة گیاهی مارگارین می‏اندازد، در شمال پایتخت با آب و هوایی معتدل، سواحل طولانی، شهرهای زیبا و دهکده‏هایی سنّتی قرار دارد. از بهترین‏های مارگاریتا می‏توان به مرداب پارک ملّی «لارستینگا» اشاره کرد. ناگفته نماند شایعاتی مبنی بر مخفی‏شدن قذّافی در این جزیرة با صفا وجود داشت!
یکی دیگر از شگفتی‏های این جزیره، زندان «سن آنتونیو» است! این زندان هیچ‏گونه شباهتی به زندان‏های دیگر جهان ندارد؛ چرا که دارای بیشترین امکانات رفاهی از جمله شبکة اینترنت، منوی غذای مورد علاقه و درخواست مرخَصی روزانه از زندان برای محکومان است و از این بابت یکی از پرطرفدارترین زندان‏های جهان به حساب می‏آید!

شبه جزیرة صخرهها
این منطقه که کمتر از دو ساعت با کاراکاس فاصله دارد، از 350 جزیره کوچک و بزرگ تشکیل شده است. آب‏های فیروزه‏ای و بسیار زلال و سواحل مرجانی آن، حتّی انواع حیوانات دریایی را نیز به این سواحل کشانده، چه برسد به آدمیزاد! ناگفته نماند سازمان حفاظت محیط ‏زیست ونزوئلا برای محافظت از اکوسیستم دریایی و اکولوژیکی، این منطقه را هم با عنوان پارک ملّی ثبت کرده تا کسی یوزپلنگهای دریایی‏اش را شکار نکند!

شهر مریدا
شهری کوهستانی با بلندترین و دومین تله کابین طولانی دنیا، مناظری خارق العاده دارد. در مرکز شهر، یک کلیسای تاریخی با الهام از کلیسای جامع اسپانیا قرار دارد. همچنین دانشگاه‏های مطرح ونزوئلا نیز در این شهر هستند.
از دیگر جذّابیت‏های مریدا، برگزاری هر سالة جشنوارة خورشید در ماه فوریه است. این جشنواره شامل مسابقات گاوبازی، نمایشگاه‏های فرهنگی، تجاری، کنسرت، رژه، ورزش و رأی گیری ملکة خورشید است.
کوه رورایما
کوهی شگفت‏انگیز به شکل میز با ارتفاع 2810 متر که قلّة آن مسطّح است و طولی برابر 400 متر دارد. این کوه بر بلندای منطقة جنگلی بین ونزوئلا، گویان و برزیل واقع شده است. قلّة کوه رورایما مانند سرزمین جک و لوبیای سحر‏آمیز، بالای ابرها در مه فرو رفته است! بارش هر روزة باران بر فراز قلّه منجر به ایجاد تعدادی از بلندترین آبشارهای خیره‏کننده و رؤیایی جهان از اطراف کوه می‏شود. جالب است بدانید این کوه الهام‏ بخش رمان «دنیای گمشده» است!

دلتای Orinoco
اگر از کودکی آرزوی زندگی به سبک خانوادة «دکتر ارنست» را در سر داشتهاید، سفر به این منطقه با جنگل‏های استوایی را به شدّت به شما توصیه می‏کنیم! دلتای اورینوکو، دلتای بسیار بزرگ رودخانه‏ای به همین نام است. از فرودگاه کوچک این منطقه تا خود دلتا باید دو ساعت پارو زد. در حاشیة رودخانه، تعدادی کلبة چوبی برای استراحت به چشم می‏خورد با سقفی از درخت نخل و پنجره‏هایی سنّتی که از ورود پشه‏های چاق و چلّه جلوگیری می‏کند. اقامت شــبانه در این کلبه‏ها با صدای جنگل و کرم‏های شب‏تابی که لا به لای درختان دیده می‏شوند، رؤیایی و هیجان‏انگیز است. روشنایی شب با شمع و طلوع آفتاب با منظرة بخار روی رودخانه «اورینوکو» و «کُرُنی»، سفری ماجراجویانه را رقم می‏زند. پیاده‏روی در اطراف دلتا، ماهی‏گیری، مشاهدة حیوانات جنگل در چند متری و شنا در رودخانه از برنامه‏هایی است که در کمتر نقطه‏ای از جهان گیرتان می‏آید.

پارک ملّی El Avila
ال ـ آویلا نام سلسله کوهی است که در امتداد سواحل ونزوئلا امتداد یافته است. این کوه‏ها در نزدیکی شهر کاراکاس واقع شده و قسمت شمالی آن را احاطه کرده‏اند. این پارک برای پیاده‏روی و کوهنوردی بسیار جذّاب است و با توجّه به زمین ناهموارش، حتّی می‏تواند کوهنوردان حرفه‏ای را نیز به چالش بکشد؛ البتّه انتخاب مسیر برای پیاده‏روی بستگی به روحیّة ماجراجویانة خودتان دارد. در این پارک آبشارهای فوق‏العاده‏ای وجود دارد و هنگامی که کنار آبشار‏ها بایستید، به شهر اشراف کامل دارید. از ویژگی‏های این کوه می‏توان به تله‏کابین اختصاصی‏ای که از کاراکاس به هتل مستقر در کوهستان کشیده شده، اشاره کرد.

دیدنی‏های کاراکاس
دانشگاه مرکزی
از جاذبه‏های طبیعی که بگذریم، ونزوئلا از نظر جاذبه تاریخی هم کم نمی‏آورد. دانشگاه مرکزی ونزوئلا که توسّط معمار سرشناس این کشور طرّاحی شده، یکی از شاهکارهای هنر معماری جهان است که 28 هنرمند در اجرای آن همکاری داشته‏اند. بنای اوّلیه این دانشگاه در سال میلادی1721 ساخته شد.

زیارتگاه ملّی
این زیارتگاه، مقدّسترین بنا در ونزوئلا ست که در حاشیة شهر کاراکاس واقع شده است. این مکان که قبلاً کلیسا بوده، در سال 1874 به قبرستان بزرگان ونزوئلا تبدیل شد. صحن مرکزی کلیسا، وقف بولیوار است. «سیمون بولیوار»، رهبر جنبش آزادی بخشی است که ونزوئلا را از استعمار اسپانیا نجات داد. در قربانگاه کلیسا نیز تابوت برنزی این قهرمان قرار گرفته‏ است. افرادی که از شهرت کمتری برخور دارند، در راهروها دفن شدهاند. گنبد زیارتگاه ملّی پوشیده از نقّاشیهای متعلّق به دهة 1930 است که تصاویری از زندگی بولیوار را نمایش می‏دهد و چلچراغ بزرگ نیز که در بالای سر میدرخشد، در سال 1883 به مناسبت صدمین سالگرد تولّد بولیوار در این مکان نصب شده است. نگهبانان، روزانه در چند نوبت و طی مراسمی خاص، جایشان را با جانشینان خود عوض میکنند که این مراسم هم یکی دیگر از دیدنیهای این موزه است.