عشق زیارت، سودای تجارت یا خیال کشور گشایی هر کدام را که در سر داشتند، وقتی فرسنگ‌ها جاده کویری را در مقابل خود می‏دیدند، توقف می‏کردند. در کویر بیرون از دیوار خانه، پشت حصارِ ده، دیگر هیچ نیست؛ صحرای بی‌کرانه‌ عدم است؛ خوابگاه مرگ و جولانگاه هول. راه تنها به سوی آسمان باز است، اما طمع انسان یا کنجکاوی‏اش در طول تاریخ او را متوقف نکرده است.

مسافران جنوب ایران برای رسیدن به خراسان و مشهد، در کرمان با سد کویر مواجه می‏شدند، اما شوق زیارت آن‌ها را وا می‏داشت تا قدم در این وادی ناشناخته بگذارند.

شهر راور کرمان در خط مرزی کویر قرار دارد. اگر راور را شهر کاروانسراها، قلعه‌ها و برج‌ها بنامیم، چندان بی‏راه نرفته‏ایم؛ زیرا در هرگذرگاه این شهر یکی از این سه اثرجلب توجه می‌کند.

برج می‏ساختند تا بتوانند این گسترۀ عظیم را بهتر ببینند؛ گمشدگان راه یا راهزنان و سارقان نشسته در کمینگاه را رؤیت کنند. نمونه‏ای از این برج‌ها، «برج شفیع آباد» در قسمت شرقی شهرستان راور، جایی نزدیک کویر است؛ سازه‏ای قدیمی و زیبا، اما با ظاهری فرسوده و احتمالاً مربوط به دوران قاجار که هنوز بر قرار است. شن‌های کویر بخشی از آن را پوشانده‏اند، اما هنوز هم در میان بادهای کویر به دیدبانی مشغول است.

این برج نزدیک کاروانسرای 200 سالۀ ساخته شده از گل و خشت، «اسماعیل آباد» است، اما کاروانسراهای دیگری هم در راور هستند؛ از جملۀ معروفترین‌ها می‏توان به: آب بید، حوض پنج، چاه کوران، شریف‌آباد، دربند و چهل پایه اشاره کرد؛ هرکدام با قصه‏ای در دل خود در طول سال‌ها پذیرای دل‌های عاشقِ فراوانی شده‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏اند.

درختان بید برای «آب بید»، آب انبار بر سر «حوض پنج»، دربند کِشان راهزنان در «دربند»، پایه‏های امن کوه برای «چهل پایه» یا حتی «چاه کورانِ» یاد آور جنایت نادر، بهانۀ ساخت بنا شدند تا در مسیر زمان برای سازندگان دعای خیر بیاورند.

این کاروانسراها نه فقط مأمن راهیان بوده‏اند، بلکه نماد هنر ایرانی هم شده‏اند. مانند کاروانسرای حوض پنج که در 30 کیلومتری جاده قدیم راور – کرمان که بنایی از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی سرپوشیده است، با آب انباری کهن در کنارش که بر ارزش آن افزوده است. در قسمت شرقی این مجموعه راه‌پله‌ای وجود داردکه در هر طرف آن سه ایوانچه با طاق جناغی جلب توجه می‌کند. این سازۀ دلنشین با دوسکوی آجری در دو طرف ایوانچه‌ها برای استراحت کاروانیان و هشتی‏ای در حد فاصل ورودی و حیاط کامل می‏شود.

این کاروانسراها شاید امروزه با وجود چهار پایان فلزی دیگر کاربردی نداشته باشند، اما از ارزششان کم نمی‏شود. آن‌ها هنوز هم نماد عشق  و ایثار هستند؛ ایثار کسانی که با وجود جنایات جهانگشای بزرگ، نادر شاه افشار، وقتی  به مشهد می‏آیند برای رفتن به مزارش بلیط می‏خرند؛ گویی گذر از کویر، گذر از کینه‏های درون است و مردم کویر دلی صاف، چون کویر دارند.