استان چهارمحال و بختیاری بر اساس شواهد و قرائن مأمن یکی از دیرپاترین تمدّن­های بشری است. ابزار و مصنوعات سنگی، قدیمی­ترین آثار کشف شده در این استان است. این آثار شامل ابزارها و مصنوعات سنگی مربوط به دوران پارینه سنگی جدید و آغاز دوره نوسنگی بوده که در غارهای باستانی شهرستان­های شهرکرد، اردل و لردگان به دست آمده و مورد مطالعه قرار گرفته که 10 تا 11 هزار سال قدمت دارد. به علّت وجود رشته کوه­ های بلند زاگرس که سراسر استان را پوشش می­دهند، عبور از چهارمحال و بختیاری بسیار سخت و دشوار است و به همین دلیل در طول تاریخ از هجوم اقوام یونانی، مغول و تاتار در امان بوده است. آثار باقی­مانده از قلعه­های باستانی ادوار ساسانی و هخامنشی در محدودة رودخانة پر آب و همیشه جاریِ بازفت، گواه این ادّعاست. همچنین آثار به جای­مانده در غار شلیل، تنگ جونقان و نیز سنگ نوشته­های باستانی و تاریخی جونقان و پیرغاز همه و همه بیانگر گذشته­های پر اعتبار این منطقه هستند.

ابن بطوطه (۷۰۳-۷۹۹ هجری قمری)، جهانگرد معروف عرب که به کشورهای بسیاری از جمله ایران سفر کرده است، در سفرنامة خود آورده که برای حرکت از ایذه به اصفهان به مدّت ده روز در قلمرو اتابکان، از طریق «جادّة اتابک» که از میان کوه­های زاگرس می­گذشت، خود را از چهارمحال به اصفهان رسانده است. جادّة اتابک، جادّه­ای تاریخی به صورت سنگ­فرش با دیواره­های صخره­ای حفاظتی است و در دوره­های مختلف تاریخی با نام­های نردبانی، پلّکانی، دزپارت، سلطانی، اتابکی، علویان، لینچ و بختیاری از آن نام برده شده است و ابن بطوطه آن را پنهانی­ترین جادّه کوه­های پارس می­داند. این جادّه را می­توان از انشعابات مهمّ جادّة ابریشم دانست که هند را به کرمان، یزد، اصفهان و ایذه را به اهواز واهواز را به بغداد وصل می­کرده و ادامة راه تا اروپا از طریق جادّة ابریشم طی می­­شده­است. جادّة اتابک یا «دز پارت» شاخه­های فرعی زیادی از جمله مسیر «درکش وررکش» را داشته که از راه جونقان به سمت شیراز با نام «راه شاهی»، شاهان هخامنشی از طریق آن از شوش پایتخت زمستانی خود به پارسه (تخت جمشید)، محلّ برگزاری جشن نوروز می­رفته­اند.

پس از ورود اسلام به ایران و به ویژه در زمان امام رضا(ع) به خاطر اینکه برخی از یاران امام هشتم که از حجاز و بصره قصد رفتن به توس را داشتند، از ترس گرفتار نشدن در چنگال مأموران حکومت عبّاسی، این جادّة پلّکانیِ پنهان شده در زاگرس را برای رفت و آمد انتخاب می­کردند. بعضی­ها به سلامت به مقصد می­رسیدند و گروهی یا فردی جهت ترویج دین در بین ساکنان منطقه باقی می­ماندند و یا توسّط مأموران خلیفه به شهادت می­رسیدند که قبور آنان در بین اهالی مورد احترام است. از این رو به دلیل تردّد علویان از این جادّه، بعضی از مورّخان از آن با نام «جادّة علویان» نیز نام برده­اند.